رابطه ی نوسانات جمعیت سن گندم، eurygaster integriceps، با متغیرهای محیطی در استان آذربایجان شرقی

سن گندمput. eurygaster integriceps مهم ترین حشره ی آفت گندم و جو در ایران می باشد. بررسی های مختلف نشان داده اند که عوامل مختلف زنده و غیر زنده ی محیطی جمعیت های این آفت را تحت تأثیر قرار می دهند. در این مطالعه رابطه ی موجود بین تغییرات جمعیت سن گندم با عوامل مختلف محیطی شامل متغیرهای اقلیمی، سطح زیر کشت گندم و جو و سطح کنترل شیمیایی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین تأثیر احتمالی عوامل محیطی و وزن سن های زمستان گذران روی مرگ و میر سن ها در ارتفاعات مورد مطالعه قرار گرفت. داده های مزرعه ای طی سه سال از شش شهرستان سن خیز استان آذربایجان شرقی شامل بستان آباد، تبریز، سراب، میانه، هریس و هشترود جمع آوری شدند. در بین متغیرهایی که رابطه ی آن ها با مرگ و میر سن در محل های زمستان گذرانی بررسی شدند فقط ارتفاع از سطح دریا، میانگین وزن سن های زمستان گذران، میانگین ماهانه ی رطوبت نسبی کمینه و میزان بارندگی ماه های آذر، دی، بهمن و اسفند با مرگ و میر سن رابطه ی معنی دار داشتند (به ترتیب 51/0 = r، 45/0= r، 392/0= r، 47/0= r). رابطه ی بین تغییرات سطح زیر کشت گندم و جو و جمعیت سن گندم معنی دار نبوده اما بین وضعیت طغیانی و غیر طغیانی سن گندم و سطح کنترل شیمیایی سال قبل ارتباط نزدیکی وجود داشت (47/0= r2). از جمع بندی نتایج حاصل، اطلاعات مفیدی بوجود خواهد آمد که می توانند در پیش بینی طغیان های سن مفید باشند.